Nguyên tắc thiền và hướng dẫn tư thế ngồi thiền tĩnh tâm đúng cách

Việc ngồi thiền vốn không chỉ dành riêng cho những người theo đạo Phật. Bởi lẽ, bất kỳ ai có mong muốn cũng đều dễ dàng thực hành thiền định. Hơn nữa, bạn có thể thiền ở mọi lúc mọi nơi, không tốn kém chi phí để mua sắm dụng cụ đặc biệt nào. Trong bài viết này, Tiki Blog sẽ chia sẻ các tư thế và hướng dẫn cách thiền tại nhà. 

Thiền là gì?

Ngồi thiền là một trong những phương pháp đưa cơ thể đi vào trạng thái tĩnh lặng, não bộ không còn tồn tại những luồng suy nghĩ trong cuộc sống thường nhật. Đây là yếu tố thường gây ra trạng thái căng thẳng và lo âu. Nói cách khác, khi thiền, bạn sẽ quản lý suy nghĩ của mình, đưa cơ thể quay về sự an yên. Việc dành ra vài phút mỗi ngày để thiền định giúp con người trở nên bình tĩnh hơn.

Các kiểu thiền phổ biến trên Thế Giới

Trên thế giới, thiền được chia thành nhiều kiểu. Trong đó có 9 kiểu phổ biến là:

• Thiền chánh niệm
• Tâm linh thiền định
• Thiền chuyển động
• Thiền siêu Việt
• Thiền thần chú
• Thiền từ vi
• Thư giãn tiến bộ
• Thiền quán tưởng
• Tập trung thiền.

Tác dụng của thiền định đến thân tâm trí

• Nâng cao khả năng kỷ luật của bản thân, tăng khả năng chịu đựng cơn đau
• Giảm stress
• Tăng khả năng sáng tạo, tưởng tượng, mở mang đầu óc
• Tăng cường khả năng nhận thức bản thân
• Giảm huyết áp
• Cải thiện chứng mất ngủ
• Bồi đắp lòng tốt.

Nguyên tắc ngồi thiền đúng cách cho người mới tập

Không phải ai cũng biết thiền như thế nào cho đúng cách. Để thiền định phát huy tối đa lợi ích, bạn đừng quên lưu ý những nguyên tắc dưới đây:

Điều chỉnh tư thế ngồi thiền 

Tư thế ngồi đúng sẽ giúp quá trình thiền diễn ra suôn sẻ hơn, từ đó bạn cũng dễ dàng tập trung để đi sâu vào nội tại. Vị trí ngồi phải ở trên mặt phẳng êm ái, tạo sự thoải mái. Bạn có thể lựa chọn thiền trên ghế, đệm, gối hay khăn tùy theo sở thích. Miễn sao tư thế này không làm bạn khó chịu và đảm bảo sự tôn nghiêm đúng chuẩn.

Giữ thẳng cột sống

Dù lựa chọn bất kỳ tư thế ngồi thiền nào thì bạn cũng phải giữ cột sống thẳng. Cổ, vai và lưng không xiêu vẹo làm ảnh hưởng đến quá trình thiền. Điều này còn giúp bạn đảm bảo tốt cho sức khỏe cơ thể về lâu dài, tránh bị gai cột sống hay vẹo cột sống lưng.

Để giữ thẳng cột sống, bạn từ từ nâng cao cơ thể để cột sống kéo giãn ra, sau đó hít sâu và mở rộng phần ngực. Bạn sẽ cảm nhận có một nguồn năng lượng đi từ gốc cột sống truyền lên đỉnh đầu rồi thoát ra ngoài. Cuối cùng, bạn chỉ cần nhẹ nhàng điều chỉnh nhịp thở thật chậm rãi. Nếu trong quá trình thiền mà bạn cảm thấy cột sống có xu hướng cong dần thì bạn bình tĩnh điều chỉnh lại cơ thể về vị trí đúng ban đầu. 

Thả lỏng tay, vai và cằm

Ngoài cột sống thì hai tay, vai và cằm cũng là bộ phận quan trọng trong tư thế thiền. Đối với tay, bạn đặt nhẹ nhàng lên đùi sao cho mu bàn tay hướng lên trên. Khi lòng bàn tay hướng xuống dưới, con người có xu hướng cảm thấy dễ chịu và dễ tập trung. Từ đó mà quá trình giải phóng năng lượng của cơ thể cũng diễn ra dễ dàng hơn.

Đối với vai, bạn thả lỏng, hai vai hơi rủ xuống nhưng vẫn phải đảm bảo nằm trên đường thẳng với cột sống. Việc này giúp tim hoạt động tốt hơn, đồng thời giúp phần lưng trở nên khỏe mạnh và cứng cáp. Lưu ý, độ cao hai bên vai phải bằng nhau, tránh trường hợp bên cao bên thấp.

Đối với cằm, bạn cố gắng giữ ở tư thế thoải mái nhất. Cơ trên khuôn mặt thả lỏng, không gồng cứng đầu và cổ. Ngoài ra, bạn cũng không cố gắng ép cằm chặt cổ vì sẽ làm căng cứng cơ mặt, dẫn tới khó thở, nhịp thở không đều trong suốt khoảng thời gian thiền.

Khép hờ mắt

Ngồi thiền đúng cách cũng bao gồm việc mắt hơi khép nhẹ. Mí mắt nhẹ nhàng khép hờ, không để ánh sáng lọt vào trong. Bạn không nên nhắm mắt đến mức phần da xung quanh và lông mày nhíu lại. Việc nhắm mắt nhẹ nhàng giúp tăng khả năng tập trung vì bạn không còn nhìn thấy những nhân tố xung quanh dẫn đến bị xao nhãng.

Ngoài ra, nếu không cảm thấy thoải mái hoặc khó tập trung khi nhắm mắt, bạn cũng có thể mở mắt và nhìn vào một điểm cố định nào đó ở sàn nhà. Khi lựa chọn cách này, bạn cần đảo điểm nhìn của mắt sau một khoảng thời gian nhất định để không làm căng cơ mặt và giữ tinh thần thoải mái. Lưu ý, bạn chỉ nên chọn 1 trong 2 hình thức, không kết hợp cả nhắm mắt và mở mắt vì sẽ làm mất phương hướng.

Tập trung vào sự thoải mái của cơ thể

Thiền định không bắt buộc bạn phải liên tục ngồi khoanh chân. Nếu điều này không làm bạn thoải mái và thả lỏng cơ thể được thì bạn có thể ngồi trên đệm hoặc trên ghế. 

>> Tham khảo trang phục ngồi thiền phù hợp

Nghe nhạc thiền

Trong lúc thiền, bạn có thể chuẩn bị âm thanh nhẹ nhàng, không lời giúp bạn dễ tập trung hơn. Ngoài ra, bạn cũng có thể bật tiếng suối chảy, tiếng chim hót… cùng nhiều loại âm thanh thư giãn khác.

>> Tham khảo loa nghe nhạc bluetooth chất lượng

Lựa chọn không gian thiền 

Không quan xung quanh khi thiền không cần quá rộng nhưng phải sạch sẽ và tĩnh lặng. Điều này quyết định khá lớn đến quá trình thiền định của bạn có diễn ra suôn sẻ hay không. Trước khi thiền, bạn hãy tắt hết thiết bị điện tử, TV… giúp đảm bảo không có bất kỳ yếu tố nào làm phiền đến mình.

Các tư thế ngồi thiền tĩnh tâm phổ biến

Dưới đây là các tư thế ngồi thiền cơ thể mà bạn có thể tự thực hành tại nhà:

Phần tư Liên Hoa – The Quarter Lotus

Đây là tư thế thiền định phổ biến nhất, đã được nhiều người áp dụng và nhận thấy rõ hiệu quả. Bởi lẽ, cách thực hiện này không khó, không yêu cầu các bộ phận cơ thể phải làm được tư thế phức tạp. Phần tư Liên Hoa (hay còn gọi là The Quarter Lotus) phù hợp với người mới bắt đầu tập thiền, người trẻ hay người già có xương khớp không còn dẻo dai. 

Bạn bắt chéo hai chân lại với nhau sao cho cả bàn chân bên này nằm gọn dưới đầu gối hoặc dưới đùi của chân bên đối diện. Hai bàn tay đặt thả lỏng trên đầu gối, lòng bàn tay úp xuống dưới. Lưu ý, cột sống phải luôn thẳng trong suốt thời gian thiền. 

Bán Liên Hoa – The Half Lotus

Bạn đặt chân này gác lên phần bắp đùi của chân kia. Bàn chân dựng thẳng đứng, có thể kẹp dưới bắp chân hoặc để ở thế thả lỏng. Tư thế bán Liên Hoa hơi khó cho người mới tập thiền vì cơ thể phải vừa thẳng đứng nhưng cũng thả lỏng. Nếu đã thực hiện được tư thế này, bạn sẽ không cần phải điều chỉnh tư thế của mình khi đã bước vào giai đoạn thiền sâu.

Toàn Liên Hoa – The Full Lotus 

Nó còn có tên gọi khác là Toàn Kiết Già. Bạn sử dụng bàn tay để khóa chặt bàn chân phải. Sau đó, bạn đặt chân phải bên đùi trái sao cho gót chân phải ép chặt vào bụng, lòng chân ngửa lên trời. Tiếp đến, bạn lấy tay nắm bàn chân trái rồi gấp lại và đặt lên đùi chân phải, gót chân đặt sát bụng. Lòng bàn chân trái hướng lên trời.

Những lưu ý khi ngồi thiền tại nhà 

Khi ngồi thiền tại nhà, bạn cần lưu ý những điều dưới đây:

• Không nóng vội khi tập thiền
• Lựa chọn tư thế làm cơ thể cảm thấy thoải mái
• Mang trang phục đảm bảo thoải mái, thấm hút mồ hôi
• Không cố gắng thúc ép mình phải thiền liên tục trong thời gian dài mỗi ngày.

Trên đây là những thông tin về các tư thế ngồi thiền cùng với lưu ý dành cho những ai đang có mong muốn tập thiền định. Bạn đừng quên truy cập Tiki để mua sắm những món dụng cụ và trang phục, giúp quá trình thiền của bạn diễn ra thoải mái và an nhiên hơn.

Câu hỏi thường gặp